Nitrobenzene เป็นสารเคมีอินทรีย์ที่พบได้ทั่วไปในอุตสาหกรรม และเป็นสารตั้งต้นที่สำคัญในการผลิตไนลอน ปรุงแต่งสี ยาฆ่าแมลง และยารักษาโรค Nitrobenzene มีสูตรทางเคมีคือ C6H5NO2 และมักปรากฏเป็นของเหลวสีเหลืองจนถึงน้ำตาลที่มีกลิ่นฉุน
คุณสมบัติของ Nitrobenzene
Nitrobenzene เป็นสารประกอบอลิฟาติกที่ไม่มีสีหรือมีสีเหลืองอ่อนเล็กน้อยในสภาวะปกติ มันมีจุดเดือดอยู่ที่ 209.8 °C และจุดหลอมละลายอยู่ที่ -5.7 °C มันเป็นสารที่ละลายได้น้อยในน้ำ แต่สามารถละลายได้ดีในตัวทำละลายอินทรีย์ เช่น แอลกอฮอล์ อีเทอร์ และคลอโรฟอร์ม
Nitrobenzene ยังแสดงความเป็นกรดอ่อนๆและสามารถทำปฏิกิริยากับเบสเพื่อสร้างเกลือ Nitrobenzonate
คุณสมบัติ | ค่า |
---|---|
สูตรเคมี | C6H5NO2 |
จุดเดือด | 209.8 °C |
จุดหลอมละลาย | -5.7 °C |
ความหนาแน่น | 1.20 g/cm³ |
โครงสร้างโมเลกุล |
การผลิต Nitrobenzene
กระบวนการผลิต Nitrobenzene ที่โดดเด่นที่สุดคือกระบวนการ Nitration ของ benzene โดยใช้กรดไนตรัส (HNO3) และกรดซัลฟูริก (H2SO4) ในปฏิกิริยาที่ควบคุมอุณหภูมิอย่างระมัดระวัง
C6H6 + HNO3 → C6H5NO2 + H2O
ปฏิกิริยานี้เป็นปฏิกิริยาคายความร้อนอย่างรุนแรง ดังนั้นจึงต้องใช้ระบบควบคุมอุณหภูมิที่แม่นยำเพื่อป้องกันการเกิดปฏิกิริยาแบบไม่เลือก (side reactions) และการสลายตัวของ Nitrobenzene
การใช้งาน Nitrobenzene ในอุตสาหกรรม
Nitrobenzene มีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง:
-
อุตสาหกรรมยาง: Nitrobenzene ถูกนำมาใช้เป็นตัวทำละลายในการผลิตยางสังเคราะห์ เช่น ยาง SBR และBuna-N
-
อุตสาหกรรมพลาสติก: Nitrobenzene เป็นสารตั้งต้นที่สำคัญในการผลิต polyurethanes ซึ่งเป็นวัสดุที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมเฟอร์นิเจอร์ อัตโนมัติ และสิ่งก่อสร้าง
-
การผลิตไนลอน: Nitrobenzene ถูกแปลงเป็น aniline ซึ่งเป็นสารตั้งต้นที่สำคัญในการผลิต nylon 6
-
การปรุงแต่งสี: Nitrobenzene ทำหน้าที่เป็นตัวทำละลายและตัวเพิ่มความเข้มข้นของสีในอุตสาหกรรมสี
-
ยาฆ่าแมลงและยารักษาโรค: Nitrobenzene เป็นสารตั้งต้นที่ใช้ในการผลิตยาฆ่าแมลงและยาฆ่าเชื้อราหลายชนิด
ข้อควรระวัง Nitrobenzene มีฤทธิ์เป็นพิษสูง และสามารถดูดซึมเข้าสู่ร่างกายผ่านผิวหนังและทางเดินหายใจ ดังนั้น การจัดการ Nitrobenzene จึงต้องปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยที่เข้มงวด
-
การป้องกัน: พนักงานที่เกี่ยวข้องกับ Nitrobenzene จำเป็นต้องสวมอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) เช่น หน้ากากแก๊ส ถุงมือ และแว่นตานิรภัย
-
การจัดเก็บ: Nitrobenzene ควรจัดเก็บในภาชนะที่ปิดสนิท ในบริเวณที่มีอากาศถ่ายเทได้ดี และห่างจากแหล่งความร้อน
อนาคตของ Nitrobenzene
Nitrobenzene จะยังคงเป็นสารเคมีสำคัญในอุตสาหกรรมต่างๆ เนื่องจากความหลากหลายในการใช้งานและคุณสมบัติทางเคมีที่โดดเด่น
อย่างไรก็ตาม การวิจัยและพัฒนาใหม่ๆ กำลังมุ่งเน้นไปที่การค้นหาเทคโนโลยีการผลิต Nitrobenzene ที่มีความยั่งยืนและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น
สรุป Nitrobenzene เป็นสารเคมีที่มีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมต่างๆ และเป็นสารตั้งต้นที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในการผลิตสินค้าอุตสาหกรรมจำนวนมาก
แม้ว่า Nitrobenzene จะมีความเป็นพิษสูง แต่การจัดการและการใช้งานที่ถูกต้องตามมาตรฐานความปลอดภัยสามารถช่วยลดความเสี่ยงต่อสุขภาพได้